قهر جوانان با بازار کار! | جمعیت اقتصاد ایران کمتر شد
به گزارش همشهری آنلاین، اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از این است که در زمستان ۱۴۰۳ نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت در سن کار کشور (۱۵ ساله و بیشتر) ۴۰.۱ درصد بوده که ۰.۷ درصد کمتر از زمستان ۱۴۰۲ و ۰.۹ درصد کمتر از فصل پاییز گذشته بوده است.
همچنین طبق این اطلاعات، نرخ بیکاری کشور در زمستان سال قبل بعد به ۷.۸ درصد رسیده که گرچه ۰.۴ واحد درصد بالاتر از فصل پاییز است اما همچنان نسبت به زمستان ۱۴۰۲ حدود ۰.۸ واحد درصد پایین‌تر است.
در بازار کار چه می‌گذرد؟
مهم‌ترین نکته در گزارش‌های اخیر مرکز آمار ایران از تحولات بازار کار کشور، کاهش متوالی نرخ مشارکت اقتصادی است. به بیانی دیگر، در چند فصل گذشته، از میان افرادی که به سن کار رسیده‌اند، تعداد کمی حاضر به اشتغال و کاریابی شده‌اند و مابقی به دلایل مختلف تمایلی به کار اقتصادی نداشته‌اند و این موضوع در زمستان گذشته به شرایط بسیار بدتری رسیده است.
گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در زمستان گذشته نسبت به زمستان ۱۴۰۲، بالغ‌بر ۷۹۱ هزار نفر به جمعیت در سن کار کشور (افرادی ۱۵ ساله و بیشتر) افزوده شده که انتظار می‌رفت معادل درصدی کمی از این جمعیت به جمعیت فعال اقتصادی اضافه شوند؛ اما در اتفاقی نگران‌کننده، نه‌تنها در ازای اضافه شدن این ۷۳۱ هزار نفر، کسی به جمعیت فعال اقتصادی افزوده نشده بلکه در مقایسه با زمستان ۱۴۰۲ بیش از ۱۲۱ هزار نفر نیز از جمعیت فعال اقتصادی کشور کاسته شده است.
درنتیجه این اتفاقات، جمعیت غیرفعال اقتصادی ایران در زمستان ۱۴۰۳ نسبت به زمستان ۱۴۰۲ حدود ۹۱۳ هزار نفر اضافه شده است.
افزایش ۱۰۲ هزار نفری شاغلان در یک سال
جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۴ میلیون و ۲۹۵ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریباً ۱۰۲ هزار نفر افزایش داشته است. البته به دلیل اینکه در این یک سال، ۷۹۱ هزار نفر به جمعیت در سن کار کشور اضافه شده، نسبت اشتغال در اقتصاد ایران باوجود افزایش ۱۰۲ هزار نفری شاغلان، ۰.۳ درصد افت کرده و به ۳۷ درصد رسیده است.
البته کاهش نرخ مشارکت اقتصادی و خروج جمعیت فعال از اقتصاد ایران، در آمار بیکاری اثر مثبت داشته و نرخ بیکاری کشور را ۸.۶ درصد در زمستان ۱۴۰۲ به ۷.۸ درصد در زمستان گذشته کاهش داده است.
وضعیت کار و بیکاری جوانان
نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۱ درصد از فعالان این گروه سنی در زمستان ۱۴۰۳ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ۱۴۰۲) ۱.۵ درصد کاهش یافته است.
همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در زمستان گذشته حدود ۱۴.۸ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند که این نرخ نسبت به زمستان ۱۴۰۲، به میزان ۰.۹ درصد کاهش یافته است.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار، جمعیت جوانان بیکار در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال حدود ۱۸ هزار نفر و جمعیت بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال نزدیک به ۱۶۴ هزار نفر کاهش پیدا کرده است. در این وضعیت با توجه به اینکه جمعیت شاغلان کشور در این بازه زمانی کمتر از ۱۰۲ هزار نفر اضافه شده، می‌توان نتیجه گرفت که جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله کشور، گروه اصلی خارج شده از اقتصاد بوده‌اند.
به نظر می‌رسد پر نشدن شکاف میان دستمزد و هزینه معیشت، یکی از دلایل کاهش رغبت نیروی کار جوان به فعالیت اقتصادی باشد؛ به‌خصوص که در وضعیت فعلی اقتصاد ایران، فعالیت‌های نامولد می‌تواند بسیار بیشتر از دستمزد شاغلان، آورده مالی داشته باشد و همین مسئله رغبت نیروی کار جوان به کار اقتصادی به‌خصوص در بخش صنعت و کشاورزی را به‌شدت کاهش داده است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در زمستان ۱۴۰۳، بخش خدمات با ۵۳.۷ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۳.۵ درصد و کشاورزی با ۱۲.۷ درصد قرار دارند.
بر اساس آمار سهم بخش کشاورزی از بازار کشور در زمستان گذشته نسبت به زمستان ۱۴۰۲ حدود ۰.۲ کاهش یافته، سهم بخش صنعت تقریباً ثابت بوده و سهم بخش خدمات ۰.۱ درصد افزایش یافته است.