مصرف سوخت در حمل و نقل جاده‌ای چند برابر ریلی است؟ | سهم ناچیز ریل و راه‌آهن در حمل و نقل کشور
به گزارش همشهری آنلاین، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در خصوص آلایندگی شقوق حمل‌ونقل به همشهری گفت: بررسی آمارهای شرکت راه‌آهن و مقایسه آن با آمار سازمان راهداری نشان می‌دهد که یک قطار با دو هزار تن بار، در هر کیلومتر هفت لیتر گازوئیل مصرف می‌کند که معادل ۳.۵ سی‌سی به ازای هر تن بار در هر کیلومتر است؛ اما این عدد برای یک کامیون ۱۸ چرخ با ۱۵ تن بار ۰.۵ لیتر است که معادل ۳۳.۳ سی‌سی به ازای هر تن در هر کیلومتر است.
سیدطه‌حسین مدنی با بیان اینکه طبق این آمار مصرف گازوئیل در حمل‌ونقل جاده‌ای ۹.۵ برابر حمل‌ونقل ریلی است، افزود: یکی از مزیت‌هایی که باعث شده برنامه‌های توسعه کشور بر حمل‌ونقل ریلی تأکید کند؛ مصرف سوخت کمتر آن نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای است.
او ادامه داد: باوجود اختلاف چشمگیر در مصرف سوخت حمل‌ونقل بار ریلی و جاده‌ای و علی‌رغم تأکید قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی بار به ۳۰ درصد، آخرین آمارها بیانگر سهم ناچیز ریل و راه‌آهن در حمل‌ونقل کشور است و نشان می‌دهد فقط ۸ درصد بار کشور توسط راه‌آهن جابجا می‌شود.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، آلودگی‌های زیست‌محیطی را یکی از شاخص‌های نشان‌دهنده ارجحیت حمل‌ونقل ریلی بر حمل‌ونقل جاده‌ای عنوان کرد و گفت: سوختن هر هزار لیتر گازوئیل حدود دو کیلو و ۶۰۰ گرم دی‌اکسید کربن وارد هوا می‌کند؛ این در حالی است که طبق آمار جهانی هزینه هر تن دی‌اکسید کربن بر محیط‌زیست و سلامت انسان ۱۹۰ دلار است بنابراین افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی بار به ۳۰ درصد می‌توانست با کاهش چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تنی تولید دی‌اکسید کربن و کاهش حدوداً ۸۹۳ میلیون دلار (۴۵ هزار میلیارد تومان) هزینه‌های زیست‌محیطی همراه باشد.
سایش لاستیک‌های کامیون‌ها نقش مؤثری در آلودگی هوا دارد
آلایندگی سوخت در شیوه‌های حمل‌ونقل گرچه مشهودترین نماد آلایندگی آنهاست، اما داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، موضوع آلودگی سایشی ناشی از اصطکاک لاستیک و سایر قطعات متحرک در حمل‌ونقل جاده‌ای را نیز در تعیین میزان آلایندگی هر شیوه حمل‌ونقل مدنظر قرار می‌دهد.
گل‌علیزاده با بیان اینکه حمل‌ونقل ریلی در مقایسه با جاده‌ای با مصرف سوخت کمتر بار بیشتری را جابجا می‌کند؛ گفت: ما از هرگونه حمل‌ونقلی که بتواند ترافیک و مصرف سوخت را کاهش دهد استقبال می‌کنیم.
او در خصوص تأثیر نوع حمل‌ونقل در آلودگی هوای شهرهای کشور، گفت: برای کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای باید وابستگی به مصرف سوخت‌های فسیلی کمتر شود و حمل‌ونقل ریلی یکی از راه‌های کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است که در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای، با مصرف سوخت کمتر بار بیشتری را جابجا می‌کند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: علاوه بر مصرف سوخت و انتشار بیشتر گازهای آلاینده در حمل‌ونقل جاده‌ای، آلودگی سایشی ناشی از سایش لاستیک و سایر قطعات متحرک کامیون‌ها نیز در آلودگی هوا نقش مؤثری دارند. همچنین کامیون‌ها در شرایط ترافیک و درجا کار کردن هم گازهای آلاینده زیادی منتشر می‌کنند.
گل‌علیزاده افزود: با توجه به این شرایط ما از هرگونه حمل‌ونقلی که بتواند ترافیک و مصرف سوخت را کاهش دهد استقبال می‌کنیم به‌خصوص در شرایطی که ناوگان حمل بار و مسافر جاده‌ای فرسوده است و میانگین سنی بالایی دارد.
استفاده هوشمند از ناوگان ریلی به حفاظت از محیط‌زیست کمک می‌کند
الناز کیوانی، مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان محیط‌زیست هم با تأکید بر اینکه حمل‌ونقل ریلی کمترین میزان آلایندگی را در مقایسه با سایر شقوق حمل‌ونقل دارد، می‌گوید: ارتقای بهره‌وری در صنعت حمل‌ونقل ریلی کشور با هدف کاهش تکیه‌بر حمل‌ونقل جاده‌ای الزامی است که بخشی از آن با اصلاح شیوه‌های مدیریتی و بخشی هم با استفاده از فناوری‌های نوین محقق می‌شود.
کیوانی با اشاره به اهمیت مقوله سبزسازی سیستم‌های حمل‌ونقل ریلی خاطرنشان کرد: در اینکه استفاده هدفمند و هوشمند از ناوگان حمل‌ونقل ریلی به حفظ ارزش‌های منابع محیط‌زیستی کمک می‌کند هیچ شکی نیست که البته میزان دقیق آن را تحلیل هزینه – فایده میان ایجاد و بهره‌برداری از حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای مشخص می‌کند.